به نقل از «مهر»

سازه های آبی شوشتر شما را به ضیافت نبوغ مهندسی ایرانی دعوت می کند

تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۱۷۲۶۳

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: سازه‌های آبی شوشتر در شهر جزیره‌ای شوشتر و در استان خوزستان قرار دارد. این سیستم آبیاری قدمتی به درازای تاریخ ایران دارد که همچنان پابرجا است. سازه‌های آبی شوشتر از بزرگ‌ترین مجموعه‌های صنعتی شناخته شده در عصر پیش از انقلاب صنعتی در جهان ‏است و از سوی سازمان یونسکو «سازه های آبی شوشتر، شاهکار نبوغ و خلاقیت» نامیده شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سازه‌های آبی شوشتر در دوران ساسانیان، برای بهره‌گیری از نیروی آب به‌عنوان محرک آسیاب‌های صنعتی ساخته شده است. در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیکا که محلی برای استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند.

در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ باستان‌شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.

با این‌که تاریخچه ساخت سازه آبی شوشتر به دوران هخامنشی می‌رسد اما اغلب برنامه‌های نوسازی و ‏توسعه این بنا در قرن سوم میلادی و در عهد ساسانیان اجرا شده است. کارگرانی که این مجموعه سترگ را ‏بنا کرده‌اند، سربازهای رومی بوده‌اند که پس از شکست والرین، امپراتور روم از شاپور یکم، شاهنشاه ‏ساسانی به اسارت درآمدند. طبق نقل تاریخ، فرمانروای ساسانی دستور داد با نیروی کار سربازان اسیر ‏رومی، سازه آبیاری عظیمی با یک آبراهه و دو بند بنا شود تا با استفاده از آن، جریان آب این دیار ‏کنترل شود.

جالب است بدانید این سازه در جهان بسیار شناخته شده تر از ایران است! ده‌ها کتاب و مقاله در خصوص این مجموعه نگاشته شده و هزاران جهانگرد سالانه از این مجموعه بازدید می‌کنند. خیلی از گروه‌های جهانگردی اروپا تنها برای بازدید از این سازه به ایران سفر می‌کنند.

در این مجموعه بزرگ، ساختمان آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیکا که محلی جهت استراحت و تفریح است قابل توجه و جالب هستند. در قسمت انتهایی ضلع غربی این مجموعه، سیکا قرار دارد که دسترسی به فضای درون آن از طریق چند پله دستکند میسر است. درون این فضا یک حوض ۸ ضلعی با کانال‌های کوچک به چشم می‌خورد. آب این حوض از طریق یک جوی که از دیواره سیکا خارج می‌شود تأمین و از طریق دو کانال کوچک به درون رودخانه هدایت می‌شود.

این مجموعه جزئی از کانال‌های آبرسانی به آسیاب‌ها بوده که بعدها در دوره قاجار و در زمان حکومت محتشم (از حکام محلی) سدی در این مکان زده شده و در این مکان آب از یک قسمت داخل و وارد یک ۸ ضلعی گود شده و سپس از این هشت ضلعی وارد دو کانال و از آنجا وارد رودخانه می‌شود.

اساس کار مجموعه به این صورت است که سد گرگر مسیر رودخانه را مسدود کرده و سطح آب را برای آبگیری سه تونل حفر شده در تخته سنگ بالا می‌آورد. تونل‌های سه گانه، آب را به مجموعه هدایت می‌کنند و به کانال‌های متعددی تقسیم می‌شوند که پس از گرداندن چرخ آسیاب‌ها، آب به صورت آبشارهایی به محوطه‌ای حوضچه مانند سرازیر می‌شود.

یکی از ویژگی‌های بسیار بارز مجموعه آسیاب‌ها و آبشارها مجاورت آن با بافت تاریخی شهر شوشتر است. این محوطه علاوه بر استفاده‌های صنعتی، در ایام کم آبی نیز، آب مورد نیاز ساکنان را تأمین می‌کرد.

یک ویژگی بسیار زیبا و منحصر بفرد بصری نیز که در این مجموعه وجود دارد و جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد این است که آب حاصل از پساب آسیاب‌ها به صورت آبشارهای مصنوعی زیبا به محوطه‌ای حوضچه مانند می‌ریزد که منظره‌ای چشم‌نواز و دل‌انگیز را در مقابل دیدگان هر بیننده به وجود می‌آورد. همچنین در محوطه پشت بند که محل آبگیری سه تونل معروف «سه کوره»، «دهانه شهر» و «بلیتی» است نیز چشم انداز زیبایی به چشم می‌خورد.

تونل‌های سه گانه در پشت «پل بند گرگر»، وظیفه انتقال حجم معینی از آب را برای به حرکت درآوردن پره‌های آسیاب برعهده داشته‌اند.

مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر با توجه به زمان ساخت از شاهکارهای فنی و مهندسی در جهان است. این شاهکار مهندسی هم در ایران و هم در جهان بی‌نظیر است. با توجه به اهمیت شهر شوشتر در برهه‌هایی از تاریخ و توجه ویژه به احداث تأسیسات آبی در این منطقه که از فنون مهندسی پیچیده‌ای سود می‌جوید، ما را در نتیجه نهایی مصمم می‌کند که احداث آسیاب‌ها را متعلق به دوران کهن و حتی هم عصر با ساسانیان بدانیم. مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر در سال ۱۳۷۷ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۱۸۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

همچنین مجموعه آسیاب‌ها و آبشارهای شوشتر به عنوان دهمین اثر ایران به کمیته میراث جهانی یونسکو معرفی شد و در نشست سالانه اعضای این کمیته در سال ۲۰۰۹ با احراز معیارهای ۱، ۲ و ۵ با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت جهانی رسید.

کد خبر 5742721

منبع: مهر

کلیدواژه: نوروز 1402 شهرستان شوشتر سازه های آبی شوشتر میراث فرهنگی خوزستان نوروز 1402 بوشهر گردشگری مسافران نوروزی سفرهای نوروزی کرمانشاه نوروز رمضان 1402 ماه مبارك رمضان گلستان گرگان بارش باران جاذبه گردشگری سانحه تصادف سازه های آبی شوشتر مجموعه آسیاب ها کانال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۱۷۲۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جزئیات پروژه اوما اویا سریلانکا؛ شاهکار مهندسان ایرانی

پروژه چند منظوره سد و نیروگاه «اومااویا» سریلانکا که مراحل طراحی و ساخت آن توسط شرکت‌های ایرانی انجام شده است، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های حوزه صادرات خدمات فنی-مهندسی کشور در زمینه‌های سدسازی، انتقال آب و تولید برق با حضور روسای جمهور ایران، سریلانکا، وزیر نیرو، وزیر نفت، وزیر امور خارجه، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) و تعدادی از مسئولین عالی رتبه دو کشور به شکل رسمی افتتاح و به بهره برداری رسید.

به گزارش روابط عمومی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص)، پروژه چند منظوره سد و نیروگاه «اوما اویا» که تماماً توسط شرکت‌های ایرانی انجام شده است به عنوان یکی از بزرگترین پروژه‌های حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی کشورمان در زمینه‌های سدسازی، انتقال آب و تولید برق امروز چهارشنبه (۵ اردیبهشت ماه) با حضور روسای جمهور ایران و سریلانکا، وزیر نیرو، وزیر امور خارجه، وزیر نفت، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) و تعدادی از مسئولین دو کشور افتتاح و به بهره برداری رسید.

ایران به عنوان یک کشور پیشرو در صنعت آب و برق، جایگاه نخست منطقه را در صدور خدمات فنی و مهندسی در این صنعت دارد و این امر بیانگر دانش و توان بالای فنی و مهندسی متخصصان کشورمان و شرکت‌های ایرانی من جمله قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) می‌باشد.

توان فنی و مهندسی کشور در حوزه ابزار‌های مدیریت منابع آب از جمله شبکه آبیاری زهکشی، تونل‌ها و سدسازی نیز ۱۰۰ درصد بوده و ایران در بین چهار کشور برتر جهان در این حوزه قرار دارد. در این بین رویکرد دولت مبتنی بر توسعه دیپلماسی منطقه ای، از جمله مهمترین راهبرد‌هایی است که به ارتقاء صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور از جمله صنعت آب و برق کمک شایانی کرده است.

با اجرای طرح چند منظوره اوما اویا که در ۲۳۰ کیلومتری شرق کلمبو، پایتخت کشور سریلانکا احداث شده است با آب مازاد رودخانه‌های اوما اویا و ماهوتوتیلا اویا واقع در استان اووا «UVA» برای توسعه کشاورزی به منطقه کم آب همین استان منتقل می‌شود، این در حالی است که هم زمان با تحقق این هدف، تولید انرژی از طریق نیروگاه زیر زمینی به ظرفیت ۱۲۰ مگاوات انجام خواهد شد.

تولید ۲۹۰ گیگاوات ساعت انرژی در سال، تأمین آب مورد نیاز ۵۰۰۰هکتار از اراضی کشاورزی منطقه خشک جنوب شرقی سریلانکا و انتقال ۱۴۵ میلیون متر مکعب آب از منطقه پرباران به مناطق خشک از جمله اهداف این پروژه بوده که توسط شرکت فراب و به همت متخصصان و مهندسان ایرانی در کشور سریلانکا به مرحله اجرا و بهره برداری رسیده است.

این پروژه که از نظر اجرای ۲۴ کیلومتر تونل با دو دستگاه TBM بدون دسترسی میانی در شرایط بسیار سخت زمین شناسی و وجود جریان‌های آبی پرفشار، حفاری یکی از بلندترین شفت‌های (تونل های) عمودی دنیا در نیروگاه ابی به طول ۶۱۸ متر، اجرای پوشش فلزی شفت عمودی به وزن تقریبی ۱۰۰۰ تن به صورت معلق و نصب و احداث نیروگاه در حفره و فضا‌هایی در عمق ۷۵۰ متری زمین که به آن مقار می‌گویند، جزو پروژه‌های منحصر به فرد مهندسی محسوب می‌شود.

مجری ایرانی این پروژه به دلیل رویکرد مسئولانه نسبت به جوامع محلی موفق شده اند در سال ۱۴۰۱ نشان عالی مسئولیت اجتماعی را دریافت کنند، همچنین بر اساس اعلام انجمن بین المللی تونل سازی و فضا‌های زیرزمینی ITA، پروژه چند منظوره اوما اویا در بین چهار پروژه منتخب نهایی در بخش پروژه‌های ۵۰ تا ۵۰۰ میلیون یورویی در سال ۲۰۲۰ میلادی قرار گرفت. یکی دیگر از افتخارات در ساخت این سد چندمنظوره این بود که با وجود سختی‌های بسیار زیاد فرآیند ساخت سد، هیچگونه خسارت جانی و مالی نداشته و تمامی استاندارد‌های زیست محیطی و بهداشتی مرتبط با پروژه‌های سدسازی نیز در این خصوص رعایت گردیده است.

پروژه چند منظوره اوما اویا، منحصر به فرد‌ترین پروژه‌های مهندسی ایران در سریلانکا با حضور روسای جمهور دو کشور به بهره برداری رسید.

آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در مراسم افتتاح پروژه چندمنظوره سد و نیروگاه «اومااویا» را که شاهکار مهندسان ایرانی در دل سریلانکاست، گفت: اجابت دعوت رئیس جمهور محترم سریلانکا و حضور در این کشور برای بهره برداری از نماد دوستی دو کشور برای من افتخار آمیز است. آنچه از طرح بزرگ و چند منظوره سریلانکا مهم‌تر است تحقق اراده دو کشور ودو ملت است، که می‌خواهند رفاه و آسایش و بهتر زیستن را برای خود رقم بزنند.

رئیس جمهور با بیان اینکه تأمین مالی پروژه از سوی کشور سریلانکا و نیروی فنی و مهندسی از سوی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت، اظهار داشت: پیگیری این پروژه از سوی کشور دوست سریلانکا بود و انتقال علم و دانش ایرانی به سرزمین سریلانکا صورت گرفت.

وی ادامه داد: سد و طرح بزرگ اومااویا گرچه امروز به عنوان ابر پروژه بهره برداری می‌شود ولی آنچه مهم‌تر است همبستگی همدلی وهمراهی دوکشور وملت در آسیاست.

رییس جمهور تصریح کرد: جمهوری اسلامی با توانمندی فنی ومهندسی که از آن برخودار است در بیش از ۲۰ کشور جهان طرح‌ها وپروژه‌های بزرگ برق و ابی را اجرایی می‌کند.

آیت الله رئیسی ادامه داد: مغرب زمین می‌خواست القا کند که فقط دانش و تکنولوژی در اختیار آنهاست ولی دستان توانای متخصصین و دانشمندان ایرانی امروز نه فقط در ایران بلکه در سراسر قاره اسیا و در کشور‌های منطقه کار‌های بزرگی را رقم زده و در حال رقم زدن است.

وی تصریح کرد: دشمن نمی‌خواست ما پیشرفت کنیم، اما ملت ما اراده کرد که پیشرفت کنیم. خواست و اراده ملت بزرگ ایران تحقق پیدا کرد و دشمن ناکام ماند.

وی خطاب به رئیس جمهور سریلانکا گفت: جمهوری اسلامی آمادگی دارد در پیشرفت کشور سریلانکا شریک شود و همه تجربیات خویش را که نتیجه ۴۵ سال مجاهدت مردان و زنان ایرانی است با شما به اشتراک بگذارد. ما آمادگی داریم در پروژه‌های بزرگ سریلانکا با صدور خدمات فنی و مهندسی ایران در پیشرفت کشور سریلانکا شرکت کنیم.

tags # سید ابراهیم رئیسی سایر اخبار آیا قدرت‌های فوق‌بشری واقعیت دارند؟ چطور انسان به این قدرت‌ می‌رسد؟ بعد از فضا چه چیزی وجود دارد، جهان کجا تمام می‌شود؟! (تصاویر) مرکز واقعی جهان کجا است؟ فضانوردان چگونه در فضا دستشویی می‌کنند؟ | سرنوشت مدفوع انسان در فضا چه می‌شود؟